Czym jest Helicobacter pylori?
Helicobacter pylori to poważny problem medyczny. Wiecie, że ponad połowa populacji świata jest zakażona tą bakterią? Jeśli lubicie niemedyczne określenia to można powiedzieć, że Helicobacter pylori to taki niegrzeczny gość, który nie dość, że wejdzie do Waszego domu to jeszcze pobije Wam wszystkie wazony 😉 Bakteria ta bytuje w naszym żołądku i może „narobić” sporych problemów. Jednym z nich jest np. choroba wrzodowa a nawet nowotwór żołądka czy chłoniaka tkanki limfatycznej związany z błoną śluzową MALT.
Jej leczenie to nie lada wyzwanie dla gastroenterologa. Bakteria bowiem u 10-20% może przetrwać leczenie a po wyleczeniu nawroty są niestety częste. Co wspomaga leczenie H.pylori? Sprawdźmy badania naukowe!
Zacznijmy od najważniejszego. Aby doszło do choroby wrzodowej, Helicobacter pylori musi pokonać warstwę śluzu i przylgnąć (przykleić się) do nabłonka (czyli Twojego żołądka). Takie „lepki”, które mu to ułatwiają to adhezyny. Zapamiętaj zwłaszcza jedną: adhezyna swoista dla kwasu sialowego. Jak pewnie się domyślasz będzie ona „przylepiała się” do składników, które mają kwas sialowy. Czyli? Pewnie już kombinujesz, że do pewnie do powierzchni nabłonka? I dobrze myślisz 😉 Kwas sialowy znajduje się w nabłonku oraz w śluzie. A więc podsumowując tą część: kwas sialowy jest w śluzie i nabłonku, Helicobacter pylori ma adhezyny (lepki) do kwasy sialowego i dzięki temu przylega do powierzchni.
A gdyby tak oszukać bakterię i dać jej fałszywy kwas sialowy? Albo przykleić się do nabłonka i zablokować miejsce? To właśnie robimy. Sprawdź jak:
- Escherichia coli Nissle 1917 – pewnie kojarzysz Escherichia coli jako coś złego? Tak, bakteria może wywoływać zatrucia pokarmowego. Ale są też „dobre” Escherichia coli 😉 Escherichia coli Nissle 1917 może zajmować miejsca na ścianie żołądka. Ale również wzmacniać barierę nabłonkową. Helicobacter ma trudniej żeby się „przykleić”. Wskazuję E. coli z gwiazdką. Dlaczego z gwiazdką? Choć E. coli Nissle 1917 wykazuje obiecujące właściwości probiotyczne w leczeniu niektórych schorzeń jelitowych, obecnie brakuje solidnych dowodów naukowych na jego skuteczność w terapii zakażenia Helicobacter pylori. Dlatego też WGO nie uwzględnia tego probiotyku w swoich wytycznych dotyczących leczenia H. pylori.

- Sok z …. Żurawiny? Ciekawe, prawda? Badania naukowe potwierdzają, że żurawina może odgrywać rolę pomocniczą w walce z Helicobacter pylori. Kluczowym mechanizmem działania jest zdolność związków zawartych w soku z żurawiny – głównie proantocyjanidyn (PAC), szczególnie tych o wysokiej masie cząsteczkowej – do hamowania adhezji bakterii do błony śluzowej żołądka. To oznacza, że bakteria ma trudności z „przyklejeniem się”, co jest pierwszym krokiem w kolonizacji i rozwoju infekcji. Jedno z lepiej zaprojektowanych badań klinicznych (Li et al., 2021) objęło ponad 500 pacjentów i wykazało, że codzienne picie 240 ml soku żurawinowego z zawartością 44 mg oligomerycznych proantocyjanidyn (OPC) przez 8 tygodni zmniejszyło wskaźnik zakażeń o 20% w porównaniu z grupą placebo. Co ciekawe, lepsze efekty obserwowano przy wyższych dawkach – np. 400 ml soku w połączeniu z suplementacją kwasami omega-3 prowadziło do jeszcze skuteczniejszego ograniczenia obecności bakterii. Z kolei badanie z 2005 roku (Zhang et al.) wykazało, że spożywanie soku z żurawiny 2 razy dziennie przez 90 dni doprowadziło do eliminacji H. pylori u 14 uczestników, w porównaniu z 5 osobami w grupie placebo. Inne badania sugerują, że efekt może być bardziej wyraźny u kobiet, co może być związane z różnicami hormonalnymi lub florą bakteryjną.
- Kefir. Kefir? No skoro sok z żurawiny to dlaczego nie kefir? 😉 W badaniu opublikowanym w Journal of Medicinal Food w 2011 roku sprawdzono, czy dodanie kefiru do standardowego leczenia H. pylori wpłynie na jego skuteczność i tolerancję. Wzięło w nim udział 82 pacjentów z potwierdzonym zakażeniem. Grupa eksperymentalna (46 osób) otrzymywała klasyczne leczenie potrójne + 250 ml kefiru 2x dziennie. Natomiast grupa kontrolna (36 osób) dostawała to samo leczenie + mleko z placebo. Wyniki? Zaskakująco dobre! Skuteczność eradykacji: 78% w grupie kefiru oraz 50% w grupie placebo. Pacjenci pijący kefir rzadziej zgłaszali problemy żołądkowo-jelitowe, takie jak biegunka, nudności czy bóle brzucha. To oczywiście tylko jedno badanie = jedna jaskółka wiosny nie czyni… Ale z drugiej strony? Dodanie kefiru jest bezpieczne, nic nie tracisz 😉

4. Probiotyki: według WGO (Światowa Organizacja Gastroenterologiczna) szczepy, które poprawiają skuteczność eradykacji to:
- Lactobacillus rhamnosus GG
📌 Dawkowanie: 6 × 10⁹ CFU, 2× dziennieBifidobacterium + Lactobacillus GG
📌 B. animalis BB-12 + L. rhamnosus GG
📌 Dawka: 10⁸–10¹⁰ CFU, 2× dziennieLactobacillus reuteri
📌 DSM 17938 + ATCC 6475
📌 1 × 10⁸ CFU każdej szczepu, 2× dziennieSaccharomyces boulardii
📌 CNCM I-745
📌 Dawka: 10⁹ CFU lub 250 mg, 2× dziennie: 2Bacillus clausii (Enterogermina)
📌 2 × 10⁹ spor, 3× dziennie
- Probiotyczna mieszanka kapsułkowa
📌 L. plantarum (0.5 × 10⁹ CFU)
📌 L. acidophilus LA-5 (1.75 × 10⁹ CFU)
📌 B. animalis BB-12 (1.75 × 10⁹ CFU)
📌 S. boulardii (1.5 × 10⁹ CFU)
📌 2× dziennie przez 15 dni
UWAGA!!!!
Leki przeciwzakrzepowe (np. warfaryna): najczęściej opisywana interakcja. Żurawina może nasilać działanie warfaryny i zwiększać ryzyko krwawień. Podejrzewa się, że może hamować metabolizm warfaryny w wątrobie (cytochrom P450 2C9).
UWAGA 2!!!
Przedstawione we wpisie metody są dodatkiem do leczenia Helicobacter pylori. Ułatwiają leczenie ale nie leczą, pamiętajcie o tym
TUTAJ POSŁUCHASZ PODCASTU
Bibliografia:
- Ora Burger; Itzhak Ofek; Mina Tabak; Ervin I Weiss; Nathan Sharon; Ishak Neeman. (2000). A high molecular mass constituent of cranberry juice inhibits <em>Helicobacter pylori</em> adhesion to human gastric mucus. , 29(4), 295–301. doi:10.1111/j.1574-695x.2000.tb01537.x
- Burger, Ora; Weiss, Ervin; Sharon, Nathan; Tabak, Mina; Neeman, Ishak; Ofek, Itzhak . (2002). Inhibition of <i>Helicobacter pylori</i> Adhesion to Human Gastric Mucus by a High-Molecular-Weight Constituent of Cranberry Juice. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 42(sup3), 279–284. doi:10.1080/10408390209351916
- Lian Zhang; Junling Ma; Kaifeng Pan; Vay Liang W. Go; Junshi Chen; Wei-cheng You. (2005). Efficacy of Cranberry Juice on <em>Helicobacter pylori</em> Infection: a Double-Blind, Randomized Placebo-Controlled Trial. , 10(2), 139–145. doi:10.1111/j.1523-5378.2005.00301.x
- Haim Shmuely; Jacob Yahav; Zmira Samra; Gabriel Chodick; Rivka Koren; Yaron Niv; Itzhak Ofek. (2007). Effect of cranberry juice on eradication of <em>Helicobacter pylori </em>in patients treated with antibiotics and a proton pump inhibitor. , 51(6), 746–751. doi:10.1002/mnfr.200600281
- Masashi Matsushima; Takayoshi Suzuki; Aya Masui; Kouichi Kasai; Tomoko Kouchi; Atsushi Takagi; Takayuki Shirai; Tetsuya Mine. (2008). Growth inhibitory action of cranberry on <em>Helicobacter pylori</em>. , 23(Supplement s2), 0–0. doi:10.1111/j.1440-1746.2008.05409.x
- Li ZX, Ma JL, Guo Y, Liu WD, Li M, Zhang LF, Zhang Y, Zhou T, Zhang JY, Gao HE, Guo XY, Ye DM, Li WQ, You WC, Pan KF. Suppression of Helicobacter pylori infection by daily cranberry intake: A double-blind, randomized, placebo-controlled trial. J Gastroenterol Hepatol. 2021 Apr;36(4):927-935. doi: 10.1111/jgh.15212. Epub 2020 Aug 23. PMID: 32783238; PMCID: PMC8246812.
- Tao Gao;Meiling Hou;Bo Zhang;Xin Pan;Chengxia Liu;Chongxiu Sun;Mengru Jia;Song Lin;Ke Xiong;Aiguo Ma;. (2021). Effects of cranberry beverages on oxidative stress and gut microbiota in subjects with <i>Helicobacter pylori</i> infection: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial . Food & Function, (), –. doi:10.1039/d1fo00467k