(Uwaga, tego odcinka posłuchasz też w formie audio – zajrzyj na dół artykułu)
Tak jak inne produkty pszczele, pyłek również stanowi naturalne źródło przeciwutleniaczy. Zawiera między innymi kwasy fenolowe oraz flawonoidy. Głównymi flawonoidami pyłku pszczelego są kwercetyna i kemferol. Zawartość antyoksydantów w pyłku waha się od 3-5%. Ilość antyoksydantów zależy nie tylko od pochodzenia surowca ale także od pory roku oraz rośliny, z której pyłek pochodzi. Badania wykazały, że antyoksydanty zawarte w pyłku działają kardioprotekcyjne, hepatoprotekcyjne (chronią wątrobę), przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, przeciwnowotworowo, immunostymulująco a także mają korzystny wpływ na tkankę kostną i wspomagają leczenie anemii. Czy te obserwacje potwierdzają się u ludzi?
Co zawiera pyłek pszczeli?
Jeśli chodzi o skład to pyłek pszczeli zawiera węglowodany, białka oraz niewielką ilość tłuszczu. wśród aminokwasów Znajdziemy tam przede wszystkim aminokwasy egzogenne (czyli te, które musimy dostarczać z zewnątrz) takie jak leucyna, izoleucyna i walina. Zawartość białka zależy nie tylko od pochodzenia pyłku ale także od pory roku. Według danych z badań, w pyłkach polskich zawartość białka to około 21%. Węglowodany zawarte w pyłku stanowią od 13 do 55% (czyli mniej niż w miodzie) i są to przede wszystkim cukry takie jak fruktoza czy glukoza.
Badania wskazują, że pyłek pszczeli wykazuje silne działanie przeciwbakteryjne przeciwgrzybicze a także przeciwwirusowe. Dzięki swojemu działaniu antyoksydacyjnemu pyłek wspiera działanie układu immunologicznego. Badania na kurczakach wykazały, że dodatek do paszy pyłku pszczelego po miesiącu zwiększał ilość oraz przyspieszał powstawanie przeciwciał a także zwiększał masę grasicy i poprawiał liczbę erytrocytów (krwinki czerwone).
Czy pyłek pszczeli leczy cukrzycę?
U myszy z cukrzycą podawanie pyłku pszczelego łagodziło objawy cukrzycy oraz obniżało stężenie glukozy po posiłku. Nie ma jednak dużych badań z udziałem ludzi, które by to potwierdzały. W badaniach na zwierzętach zauważono, że pyłek z cytryńca chińskiego u szczurów zmniejszał skutki zapalne zawału i działał kardioprotekcyjne.
Naukowcy uważają, że metabolity przeciwutleniacze zawarte w pyłku ograniczają wzrost blaszek miażdżycowych, hamują indukcję płytek krwi oraz zwiększając syntezę tlenku azotu. Dzięki temu zmniejszają ryzyko wystąpienia miażdżycy.
Część badań sugeruje również, że pyłek pszczeli może zmniejszać także poziom kwasu moczowego, wspomagając tym samym profilaktykę dny moczanowej.
Pyłek pszczeli na płodność?
Podawanie szczurom doustnie pyłku pszczelego po miesiącu poprawiło nie tylko poziom glukozy ale także stężenie testosteronu, hormonu luteinizującego, hormon folikulotropowego a także parametry nasienia. Badania u samic szczurów wykazały że po 40 dniach stosowania pyłku doszło do zwiększenia wydzielania progesteronu i estradiol. Oznacza to, że u zwierząt pyłek pozytywnie wpływa na płodność.
Inne działanie
Co ciekawe, pyłek pszczeli znalazł również zastosowanie w chorobach alergicznych. Zastosowanie immunoterapii pyłkami traw u pacjentów z ciężkim letnim katarem siennym spowodowało poprawę jakości życia, zmniejszenie zapalenia oraz zmniejszenie objawów astmy. W innym badaniu z użyciem immunoterapii i pyłku również zaobserwowano zmniejszone objawy alergii. W badaniu na myszach uczulonych na albuminę jaja kurzego, stosowanie ekstraktu pyłku pszczelego spowodowało mniejszą reakcję alergiczną. Wydaje się więc, że pyłek może być pomocny w chorobach alergicznych. Uwaga jednak na alergię! Osoby z alergią na miód powinny wyeliminować pyłek pszczeli ze swojej diety.
Czy pyłek pszczeli można stosować w nowotworach?
Z badań wiemy, że pyłek pszczeli może promować apoptozę i hamować proliferację (rozmnażanie) komórek nowotworowych. Zaobserwowano to w badaniach in vitro w komórkach ludzkiego raka prostaty. Dodatkowo, również w badaniach in vitro, zaobserwowano zmniejszenie uszkodzenia limfocytów po podaniu chemioterapii. Badanie na psach wykazało z kolei, że podawanie pyłku przez dwa miesiące zmniejszało u zwierząt przerost prostaty. Wykazano także poprawę wyników morfologii.
A ja jest u ludzi? Badań w kontekście nowotworów brak ale w badaniu 90 pacjentów z zespołem przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego stosowanie pyłku pszczelego przez 6 miesięcy spowodowało korzystną odpowiedź kliniczną tzn. wyleczenie lub znaczną poprawę. W innym badaniu, u 60 pacjentów z niebakteryjnym zapaleniem gruczołu krokowego po 6 miesiącach również zaobserwowano poprawę lub wyzdrowienie. Jedno z badań wskazuje także, że u pacjentek z rakiem piersi stosowanie mieszanki pyłku i miodu (podczas leczenia podstawowego) łagodziło objawy menopauzy.
Potrzeba jednak zdecydowanie więcej badań
Posłuchaj odcinka
Bibliografia:
- Rzepecka-Stojko A, Stojko J, Kurek-Górecka A, Górecki M, Kabała-Dzik A, Kubina R, Moździerz A, Buszman E. Polyphenols from Bee Pollen: Structure, Absorption, Metabolism and Biological Activity. Molecules. 2015 Dec 4;20(12):21732-49. doi: 10.3390/molecules201219800. Erratum in: Molecules. 2016;21(2):159. PMID: 26690100; PMCID: PMC6332396.
- Al-Kahtani SN, Taha E-K, Khan KA, Ansari MJ, Farag SA, Shawer DMB, et al. (2020) Effect of harvest season on the nutritional value of bee pollen protein. PLoS ONE 15(12): e0241393. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0241393
- Algethami, J.S.; El-Wahed, A.A.A.; Elashal, M.H.; Ahmed, H.R.; Elshafiey, E.H.; Omar, E.M.; Naggar, Y.A.; Algethami, A.F.; Shou, Q.; Alsharif, S.M.; et al. Bee Pollen: Clinical Trials and Patent Applications. Nutrients 2022, 14, 2858. https://doi.org/10.3390/ nu14142858
- Khalifa, S.A.M.; Elashal, M.H.; Yosri, N.; Du, M.; Musharraf, S.G.; Nahar, L.; Sarker, S.D.; Guo, Z.; Cao, W.; Zou, X.; et al. Bee Pollen: Current Status and Therapeutic Potential. Nutrients 2021, 13, 1876. https://doi.org/10.3390/nu13061876
Nazywam się Maja Czerwińska i jestem dr n. med. i n. o zdr. Przede wszystkim zaś, jestem doświadczonym dietetykiem klinicznym oraz psychodietetykiem.
Specjalizuję się w zaburzeniach hormonalnych i onkologii.
Jako prelegentka występuję na zjazdach, szkoleniach i sympozjach. Prowadzę oraz publikuję badania naukowe.
Od wielu lat pracuję w szpitalu, gdzie we współpracy z lekarzami, konsultuję trudne i skomplikowane przypadki jednostek chorobowych.
