Czy wiesz, że karmienie pszczoły mleczkiem pszczelim powoduje że żyje ona dłużej, jest większa i ma lepsze funkcje rozrodcze niż pozostałe pszczoły? Ale, czy skoro mleczko tak cudownie działa na pszczoły, to czy tak samo działa u ludzi?
Ale zacznijmy od początku….
Uwaga, tego artykułu posłuchasz w formie audio (zajrzyj na dół odcinka)
Czy mleczko pszczele jest słodkie?
Mleczko pszczele zawiera przede wszystkim białko, węglowodany, kwasy tłuszczowe oraz składniki bioaktywne. Jego skład zależy od obszaru geograficznego oraz sezonowości. Co ciekawe, mleczko pszczele jest płynem o pH kwaśnym i waha się pomiędzy 3,6 a 4,2. Różni się więc smakiem od klasycznego, słodkiego miodu. 50% mleczka pszczelego stanowią białka. To dość odmienne np. w porównaniu z miodem, który zawiera w przeważającej ilości węglowodany (cukry). Większość białka mleczka pszczelnego, bo aż 90% stanowią MRJP zwane również jako apalbuminy. Węglowodany to około 15% składu mleczka pszczelego. Pewnie nikogo nie zdziwi, że głównymi cukrami w mleczku pszczelim są glukoza i fruktoza. Tłuszcze stanowią od 7-18% zawartości mleczka pszczelego. Najczęściej spotykanym kwasem tłuszczowym w mleczku jest kwas hydroksydekanowy. Ma on silne działanie przeciwbakteryjne. Mleczko pszczele zawiera także nukleotydy, które mogą działać neurogenne i stymulować wzrost neurytów oraz prawidłowy rozwój neuronów.
A co o mleczku mówią badania naukowe? Czy mleczko pszczele jest zdrowe?
Mleczko pszczele – wpływ na płodność
Dzięki obecności kwasów tłuszczowych, zwłaszcza kwasu 10-hydroksy-2-decenowego, mleczko pszczele zwiększa syntezę estrogenów oraz utrzymuje odpowiednie stężenie hormonu luteinizującego oraz folikulotropowego (hormony płciowe). Badania in vitro i in vivo wykazują że mleczko pszczele ma działanie estrogenne. Codzienna suplementacja mleczkiem pszczelim w badaniach na zwierzętach wspierała hormony jajnikowe i rozwój pęcherzyków w modelu szczurzym oraz poprawiała parametry płodności. Mleczko pszczele poprawiało także dojrzewanie oocytów oraz zmniejszało stan zapalny i stres oksydacyjny. U owiec, podawanie mleczka pszczelego w połączeniu z egzogennym progesteronem zwiększało odsetek ciąż. Badania kliniczne z udziałem ludzi wykazały, że spożywanie mleczka pszczelego w ilości 1g dziennie zmniejszało nasilenie zespołu napięcia przedmiesiączkowego i poprawiło jakość życia kobiet w wieku rozrodczym. natomiast podawanie mleczka pszczelego w okresie menopauzy i po menopauzie łagodziło dolegliwości występujące w tym okresie. Podawanie mleczka pszczelego zwiększało w badaniach również poziom testosteronu i spermatogenezy u chomików. Natomiast u królików poddanych stresowi cieplnemu podawanie mleczka pszczelego zwiększało poziom testosteronu, poprawiało także liczbę plemników, ruchliwość plemników i jakość nasienia.
Czy mleczko pszczele leczy raka?
W badaniach in vitro mleczko pszczele hamuje angiogenezę (rozwój sieci naczyń krwionośnych ułatwiający rozwój nowotworu) indukowaną przez nowotwór, aktywuje układ odpornościowy oraz zmniejsza uszkodzenia wywołane bisfenolem A (dostarczany w większej ilości może zaburzać pracę układu płciowego i zwiększać ryzyko nowotworów hormonozależnych).
Badanie w linii komórkowej raka prostaty wykazywało zmniejszenie działania cytotoksycznego doksorubicyny (lek stosowany w leczeniu onkologicznym) po połączeniu z mleczkiem pszczelim. Badania in vitro wskazują także, że mleczko pszczele było cytotoksyczne w stosunku do ludzkich komórek raka szyjki macicy. Pamiętajmy jednak, że są to badania in vitro a nie z udziałem ludzi.
Dość pomocna może być informacja o wpływie mleczka pszczelego na gojenie. Stosowanie mleczka u chomików z mucositis (stan zapalny błony śluzowej) poprawiało gojenie po zmianach wywołanych chemioterapią.
W badaniu klinicznym (z udziałem ludzi) zaobserwowano, że podawanie 5 ml mleczka pszczelego i miodu dwa razy dziennie pacjentom onkologicznym łagodziło objawy tzw. zespołu przewlekłego zmęczenia.
Jednak, z uwagi na małą ilość badań, nadal potrzebne są dalsze obserwacje czy stosowanie mleczka pszczelego jest bezpieczne.
Czy mleczko pszczele leczy cukrzycę?
Tutaj mamy nieco więcej badań….
Badania na otyłych myszach z cukrzycą t.2 wykazały, że po suplementacji mleczkiem pszczelim obniżyło się u nich stężenie glukozy. U samic szczurów po 6 tygodniach stosowania mleczka pszczelego zaobserwowano z kolei zmniejszenie stężenia mocznika, kreatyniny, kwasu moczowego oraz poprawę badań histopatologicznych nerek i wątroby. Ponadto mleczko pszczele poprawiło u zwierząt stężenie trójglicerydów, cholesterolu LDL cholesterolu HDL oraz cholesterolu całkowitego.
W badaniach mleczko pszczele miało także działanie przeciwnadciśnieniowe i rozszerzające naczynia krwionośne w badaniach u królików. Zaobserwowano obniżenie zarówno skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi.
A jak jest u ludzi? Niedawna metaanaliza wykazała, że mleczko pszczele może wspomagać obniżenie stężenia cholesterolu całkowitego i zwiększyć stężenie cholesterolu HDL. W badaniu 36 kobiet po menopauzie wykazano, że dostarczanie 150mg mleczka pszczelego dziennie poprawiło u kobiet profil lipidowy. Z kolei u zdrowych ochotników spożywanie 6g mleczka pszczelego dziennie spowodowało znaczny spadek cholesterolu całkowitego. Wykazano także, że u ludzi spożycie 3g mleczka pszczelego przez 6 miesięcy poprawiło tolerancję glukozy, erytropoezę (proces powstawania czerwonych krwinek) i zdrowie psychiczne.
Mleczko pszczele – lek na starzenie organizmu?
A jak jest ze starzeniem organizmu? Czy mleczko działa na ludzi tak samo jak na pszczoły? Badania wykazały że długotrwałe podawanie mleczka pszczelego zapobiegało utracie masy ciała u starzejących się myszy. Dodatkowo odnotowano poprawę pamięci, późniejszy zanik grasicy (związany ze starzeniem). wykazano także, że mleczko pszczele było w stanie poprawić wydajność pamięci u szczurów.
Posłuchaj odcinka
Bibliografia:
- Collazo, N.; Carpena, M.; Nuñez-Estevez, B.; Otero, P.; Simal-Gandara, J.; Prieto, M.A. Health Promoting Properties of Bee Royal Jelly: Food of the Queens. Nutrients 2021, 13, 543. https:// doi.org/10.3390/nu13020543
- Bălan A, Moga MA, Dima L, Toma S, Elena Neculau A, Anastasiu CV. Royal Jelly-A Traditional and Natural Remedy for Postmenopausal Symptoms and Aging-Related Pathologies. Molecules. 2020 Jul 20;25(14):3291. doi: 10.3390/molecules25143291. PMID: 32698461; PMCID: PMC7397171.
- Ahmad S, Campos MG, Fratini F, Altaye SZ, Li J. New Insights into the Biological and Pharmaceutical Properties of Royal Jelly. Int J Mol Sci. 2020 Jan 8;21(2):382. doi: 10.3390/ijms21020382. PMID: 31936187; PMCID: PMC7014095.
Nazywam się Maja Czerwińska i jestem dr n. med. i n. o zdr. Przede wszystkim zaś, jestem doświadczonym dietetykiem klinicznym oraz psychodietetykiem.
Specjalizuję się w zaburzeniach hormonalnych i onkologii.
Jako prelegentka występuję na zjazdach, szkoleniach i sympozjach. Prowadzę oraz publikuję badania naukowe.
Od wielu lat pracuję w szpitalu, gdzie we współpracy z lekarzami, konsultuję trudne i skomplikowane przypadki jednostek chorobowych.
