Chyba nie ma suplementu, który wzbudza tyle emocji. Bo i stawka jest wysoka 🙂 Poprawa nawilżenia skóry, zmniejszenie zmarszczek, poprawa stanu skóry…

Ale czy suplementacja kolagenem ma naprawdę sens?  Przeciwnicy argumentują, że kolagen, jak każde białko, zostanie strawione a jego suplementacja nie ma najmniejszego sensu. Kto ma rację? Co mówią na ten temat badania naukowe?

Zacznijmy jednak od początku…

UWAGA: na dole artykułu posłuchasz treści w formie podcastu

Czym jest kolagen?

Jest  to  podstawowe białko tkanki łącznej (stanowi około 30% białek ludzkiego ciała). Występuje nie tylko w skórze ale też w naczyniach krwionośnych, kościach, narządach czy tkance chrzęstnej. Chociaż wyróżniamy aż 29 typów kolagenu to w 90% w skórze występuje kolagen typu I. Drugim typem kolagenu w skórze jest  typ III. Jeśli przeanalizujemy białka występujące w skórze to kolagen zdecydowanie dominuje – stanowi do 70% suchej masy skóry właściwej. I to właśnie skóra właściwa jest miejscem, gdzie kolagenu jest najwięcej. Cząsteczka kolagenu to łańcuchy aminokwasów (głównie glicyna, prolina i hydroksyprolina), które skręcone ze sobą, tworzą helisę (wyglądem przypominają grubą, skręconą linę). To właśnie dzięki takiej budowie kolagen zapewnia skórze skórze sprężystość, elastyczność i odporność.

Jak powstaje kolagen?

Kolagen w skórze syntetyzowany jest przez fibroblasty. Do syntezy włókien kolagenowych oprócz aminokwasów (glycyna, prolina, hydroksyprolina, lizyna) potrzebna jest jeszcze m.in. witamina C, miedź, żelazo oraz cynk. To pierwsza bardzo ważna informacja. Wynika z niej bowiem, że niedobory składników mineralnych czy niedożywienie będą pogarszały syntezę kolagenu. Od razu też wiemy, że poza samymi cegiełkami (kolagen/aminokwasy) potrzebujemy m.in. witaminy C i cynku.

Pomimo, że kolagen dominuje w skórze to jego zawartość zmniejsza się wraz z wiekiem. Szacuje się, że jest to około 1% rocznie. Związane jest to oczywiście z osłabieniem syntezy kolagenu pod wpływem starzenia się organizmu. Z wiekiem, fibroblasty produkują mniej kolagenu i elastyny. Dodatkowo, różne czynniki zewnętrzne mogą przyspieszyć ten proces. Są to np. promieniowanie słoneczne czy dym papierosowy. Powodują one powstanie wolnych rodników (reaktywnych form tlenu), które po pierwsze uszkadzają DNA komórek a po drugie nasilają działanie metaloproteinaz (czyli enzymów rozkładających kolagen). W efekcie – w skórze powstaje mniej kolagenu. Duża ilość cukru w diecie może dodatkowo pogorszyć stan skóry. Powstają wtedy produkty glikacji białek. To nic innego jak włókna kolagenowe, do których przyłączyła się glukoza. Takie włókna są mniej odporne. W efekcie nasza skóra znowu staje się mniej jędrna i elastyczna.

Co się dzieje po zjedzeniu kolagenu?

Po spożyciu doustnym kolagenu białko kolagenowe, jak każde inne białko,  jest trawione i wchłaniane jako pojedyncze aminokwasy.  O ile zwykły łańcuch kolagenu to długie, polipetydowe łańcuchy (zawierające dużo aminokwasów) to hydrolizaty kolagenu są małymi cząsteczkami (zawierają zwykle di lub tripeptydy czyli 2 lub 3 aminokwasy). Hydrolizaty kolagenu będą trawić i wchłaniać się dużo łatwiej niż kolagen w swojej pierwotnej formie.

Co się dzieje z aminokwasami z kolagenu? Są oczywiście wykorzystywane przez organizm. Ale czy trafiają one do skóry? Badania potwierdzają, że tak! Po suplementacji kolagenem w skórze odnotowano więcej glicyny i proliny (czyli aminokwasów, które w największej ilości znajdują się właśnie w kolagenie). Badania wskazują, że peptydy kolagenowe mogą dotrzeć do skóry, chrząstki czy mięśni i pozostać tam do 14 dni po jednorazowym spożyciu. Po doustnym spożyciu hydrolizatu kolagenu ich maksymalne stężenie obserwuje się po 1-2 godzin od wypicia. 

Badania in vitro

Wnioski z badań wskazują, że roztwory kolagenu mogą poprawić żywotność fibroblastów. Co ciekawe, wpływ ten był obserwowany nawet jeśli fibroblasty narażone były na promieniowanie słoneczne. To korzystne działanie kolagenu na fibroblasty związane było z pobudzeniem mitochondriów w komórce fibroblastów. Zauważono również, że roztwór kolagenu stymulował fibroblasty do syntezy kolagenu. Kolagen także wzmacniał fibroblasty i zmniejszał działanie metaloproteinaz. 

Badania z udziałem zwierząt

Badania z udziałem zwierząt potwierdzają, że aminokwasy z kolagenu trafiają m.in. do skóry. W jednym z badań zaobserwowano, że zastosowanie kolagenu u szczurów zwiększyło zawartość hydroksyproliny w skórze zwierząt.  Badanie porównywało czy znaczenie ma źródło białka. Sprawdzono białko kolagenowe, białka mleka oraz białko sojowe. Tylko suplementacja kolagenem zwiększała u szczurów zawartość hydroksyproliny.  Warto też dodać, że u szczurów sprawdzano także wpływ spożywania kolagenu vs  żelatyny.  Zawartość hydroksyproliny wzrosła u szczurów, które spożywały peptydy kolagenowe a nie żelatynę. Badanie na świniach również potwierdziło efekt działania kolagenu. Podawanie kolagenu o masie cząsteczkowej 3 do 5kDa przez 62 dni spowodowało wzrost ilości kolagenu w skórze. 

Badania z udziałem ludzi

A jak jest u ludzi? Na początku trzeba dodać, że większość badań ocenia wpływ hydrolizatów kolagenu rybiego. Dlatego wnioski z badań powinno się przekładać na suplementację takim właśnie kolagenem. Badań na temat wpływu kolagenu na skórę przeprowadzono sporo. Wykazały one korzystny efekt suplementacji hydrolizowanym rybim kolagenem na skórę. W jednym z badań podawanie 5g kolagenu rybiego u kobiet w wieku 50-60 lat poprawiało elastyczność skóry. Widoczne było to zwłaszcza w obrębie skóry narażonej na promieniowanie słoneczne (policzek). Co ciekawe, wykazano też, że stosowanie 1g kolagenu po 12 tygodniach poprawiało także stan naskórka. Zauważono mniejszą chropowatość skóry, większą ilość ceramidów oraz naturalnego czynnika nawilżającego NMF. W badaniach, suplementowany kolagen miał wpływ nie tylko na samą zawartość kolagenu ale też na ilość kwasu hialuronowego. A co za tym idzie, na nawilżenie skóry. Wszystko to miało oczywiście wpływ na wzmocnienie bariery naskórkowej i zmniejszenie przeznaskórkowej utraty wody TEWL.  W części z badań wykazano też, że dzięki suplementacja kolagenu zmniejszył się stopień cellulitu oraz poprawił się stan włosów i paznokci.

Część badań oceniała wpływ suplementów łączonych tj. takich, gdzie kolagen był składową preparatu. Np. połączenie kolagenu z witaminą C i E, biotyną oraz cynkiem po 12 tygodniach poprawiało strukturę skóry twarzy, szyi i dekoltu. W innym badaniu sprawdzono korzystne połączenie hydrolizowanego kolagenu rybiego razem z witaminami z grupy B, lizyną, siemieniem lnianym i metylosulfonylometanem (MSM).

Podobne połączenia wykorzystano w preparacie Youth od Carein. Oprócz wysokiej jakości zhydrolizowanego kolagenu zawiera on także witaminę C, kompleks witamin z grupy B, MSM, lizynę a także wyciągi roślinne zawierające antyoksydanty. Dzięki temu preparat dostarcza nie tylko sam kolagen i składniki niezbędne do jego syntezy ale też substancje aktywne dodatkowo wspierające skórę.

Użycie kolagenu potwierdza także metaanaliza badań naukowych. Jest to badanie zbierające wiedzę z dotychczasowych badań naukowych w danych temacie. Do metaanalizy wybierane są tylko najlepsze badania (tzn dobrze przeprowadzone, z dużą grupą badaną itd.) z danego zakresu. Metaanaliza 11 badań z udziałem 805 pacjentów wykazała, że suplementacja kolagenu wpływa korzystnie w procesie starzenia się skóry. Z kolei inna, analizowała aż 19 badań z udziałem 1125 osób w wieku od 20 do 70 lat. Analiza wykazała, że stosowanie hydrolizowanego kolagenu poprawia nawilżenie, elastyczność i powoduje mniejszą widoczność zmarszczek.

Jak więc widać, dużo badań potwierdza skuteczność kolagenu u ludzi.

Czy wielkość cząsteczki kolagenu i źródło kolagenu ma znaczenie?

Obecnie na rynku znaleźć można kolagen wołowy, wieprzowy oraz rybi. Dostępne są również wegańskie źródła kolagenu (są to formy produkowane w laboratorium, kolagen sam w sobie nie jest wegański). Większość badań prowadzona jest na kolagenie rybim. Wynika to przede wszystkim stąd, że naukowcy wskazują, że morskie źródła kolagenu mają przewagę ze względu na ich większą absorpcję bo mają niższą masę cząsteczkową. Używany w badaniach kolagen to kolagen zhydrolizowany o masie cząsteczkowa 1500-5000 Da. W preparacie YOUTH od Carein zawarliśmy aż 5g hydrolizowanego kolagenu rybiego o masie zaledwie 2000 Da.

Warto dodać, że niektórzy badacze wskazują na ryzyko związane z kolagenem wołowym. Istnieje bowiem ryzyko przeniesienia gąbczastej encefalopatii bydła (choroba Creutzfeldta-Jakoba). Ryzyko jest niewielkie, jednak musiałam o nim wspomnieć.

Podsumowanie

Wiele badań naukowych potwierdza, że kolagen działa. Owszem, rozkłada się on w naszym organizmie do pojedynczych aminokwasów. Jednak później, aminokwasy te są wykorzystane do syntezy włókien kolagenowych. Dlatego suplementacja kolagenem przynosi zauważalne efekty w postaci redukcji zmarszczek, poprawy nawilżenia i napięcia skóry. Warto jednak zwrócić uwagę na to, jaki kolagen wybrać. Większość badań to badania z użyciem zhydrolizowanego kolagenu rybiego. Dlatego najlepiej wybrać suplement z takim właśnie kolagenem. Idealnie, jeśli jego masa cząsteczkowa nie będzie duża. A dla jeszcze lepszego wsparcia swojej skóry warto wybrać preparat, który oprócz kolagenu zawiera jeszcze inne składniki wspierające skórę i syntezę kolagenu – witaminę C, cynk, witaminy B i MSM.

Wszystkie składniki znajdziecie w preparacie YOUTH. Jego formuła została opracowana w oparciu o wyniki badań naukowych tak aby efekty suplementacji były jeszcze lepsze. Preparat znajdziecie pod linkiem https://carein.pl/produkt/dermosuplement-youth-skin-one/
Na hasło DRMAJA 15 otrzymacie 15% zniżki 🙂

Podcast

Bibliografia:

1. Lin P, Hua N, Hsu YC, Kan KW, Chen JH, Lin YH, Lin YH, Kuan CM. Oral Collagen Drink for Antiaging: Antioxidation, Facilitation of the Increase of Collagen Synthesis, and Improvement of Protein Folding and DNA Repair in Human Skin Fibroblasts. Oxid Med Cell Longev. 2020 May 11;2020:8031795. doi: 10.1155/2020/8031795. PMID: 32454944; PMCID: PMC7238338.
2. Wich Sangsuwan & Pravit Asawanonda (2020): Four-Weeks Daily Intake of Oral Collagen Hydrolysate Results in Improved Skin Elasticity, Especially in Sun-Exposed Areas: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial, Journal of Dermatological Treatment, DOI: 10.1080/09546634.2020.1725412
3. Jung, K.; Kim, S.-H.; Joo, K.-M.; Lim, S.-H.; Shin, J.-H.; Roh, J.; Kim, E.; Park, C.W.; Kim, W. Oral Intake of Enzymatically Decomposed AP Collagen Peptides Improves Skin Moisture and Ceramide and Natural Moisturizing Factor Contents in the Stratum Corneum. Nutrients 2021, 13, 4372. https://doi.org/10.3390/ nu13124372
4. Laing S, Bielfeldt S, Ehrenberg C, Wilhelm KP. A Dermonutrient Containing Special Collagen Peptides Improves Skin Structure and Function: A Randomized, Placebo-Controlled, Triple-Blind Trial Using Confocal Laser Scanning Microscopy on the Cosmetic Effects and Tolerance of a Drinkable Collagen Supplement. J Med Food. 2020 Feb;23(2):147-152. doi: 10.1089/jmf.2019.0197. PMID: 32017646; PMCID: PMC7041324.
5. Bolke L, Schlippe G, Gerß J, Voss W. A Collagen Supplement Improves Skin Hydration, Elasticity, Roughness, and Density: Results of a Randomized, Placebo-Controlled, Blind Study. Nutrients. 2019 Oct 17;11(10):2494. doi: 10.3390/nu11102494. PMID: 31627309; PMCID: PMC6835901.
6. Barati, M., Jabbari, M., Navekar, R., Farahmand, F., Zeinalian, R., Salehi‐Sahlabadi, A., … Davoodi, S. H. (2020). Collagen supplementation for skin health: A mechanistic systematic review. Journal of Cosmetic Dermatology. doi:10.1111/jocd.13435 
7. Proksch, E., Schunck, M., Zague, V., Segger, D., Degwert, J., & Oesser, S. (2014). Oral Intake of Specific Bioactive Collagen Peptides Reduces Skin Wrinkles and Increases Dermal Matrix Synthesis. Skin Pharmacology and Physiology, 27(3), 113–119. doi:10.1159/000355523 
8. Kim DU, Chung HC, Choi J, Sakai Y, Lee BY. Oral Intake of Low-Molecular-Weight Collagen Peptide Improves Hydration, Elasticity, and Wrinkling in Human Skin: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Study. Nutrients. 2018 Jun 26;10(7):826. doi: 10.3390/nu10070826. PMID: 29949889; PMCID: PMC6073484
9. Czajka, A., Kania, E. M., Genovese, L., Corbo, A., Merone, G., Luci, C., & Sibilla, S. (2018). Daily oral supplementation with collagen peptides combined with vitamins and other bioactive compounds improves skin elasticity and has a beneficial effect on joint and general wellbeing. Nutrition Research, 57, 97–108. doi:10.1016/j.nutres.2018.06.00
10. Miranda, R. B., Weimer, P., & Rossi, R. C. (2021). Effects of hydrolyzed collagen supplementation on skin aging: a systematic review and meta‐analysis. International Journal of Dermatology. doi:10.1111/ijd.15518 
11. Jhawar, N., Wang, J. V., & Saedi, N. (2019). Oral collagen supplementation for skin aging: A fad or the future? Journal of Cosmetic Dermatology. doi:10.1111/jocd.13096
12. Maia Campos, P.M.B.G.; Franco, R.S.B.; Kakuda, L.; Cadioli, G.F.; Costa, G.M.D.; Bouvret, E. Oral Supplementation with Hydrolyzed Fish Cartilage Improves the Morphological and Structural Characteristics of the Skin: A Double-Blind, Placebo-Controlled Clinical Study. Molecules 2021, 26, 4880. https://doi.org/10.3390/ molecules26164880
13. Evans M, Lewis ED, Zakaria N, Pelipyagina T, Guthrie N. A randomized, triple-blind, placebo-controlled, parallel study to evaluate the efficacy of a freshwater marine collagen on skin wrinkles and elasticity. J Cosmet Dermatol. 2021 Mar;20(3):825-834. doi: 10.1111/jocd.13676. Epub 2020 Sep 15. PMID: 32799362; PMCID: PMC8176521.
14. Asserin J, Lati E, Shioya T, Prawitt J. The effect of oral collagen peptide supplementation on skin moisture and the dermal collagen network: evidence from an ex vivo model and randomized, placebo-controlled clinical trials. J Cosmet Dermatol. 2015 Dec;14(4):291-301. doi: 10.1111/jocd.12174. Epub 2015 Sep 12. PMID: 26362110.
15. Anderson K.: Clinical Evidence of the Anti-Aging Effects of a Collagen Peptide Nutraceutical Drink on the Skin. J Drugs Dermatol. 2020;19(1 Suppl 1):s5-10.
16. Kwatra B.: Collagen Supplementation: theraphy for skin disorders: a review. Wordl Journal of Pharmaceutical Research. 9, 5, 2504-2518. DOI: 10.20959/wjpr20205-17513

Nazywam się Maja Czerwińska i jestem dr n. med. i n. o zdr. Przede wszystkim zaś, jestem doświadczonym dietetykiem klinicznym oraz psychodietetykiem.

Specjalizuję się w zaburzeniach hormonalnych i onkologii.

Jako prelegentka występuję na zjazdach, szkoleniach i sympozjach. Prowadzę oraz publikuję badania naukowe.

Od wielu lat pracuję w szpitalu, gdzie we współpracy z lekarzami, konsultuję trudne i skomplikowane przypadki jednostek chorobowych.

Dowiedz się więcej