Białko jest fundamentalnym składnikiem wszystkich komórek ciała. Stanowi główny budulec tkanek, bierze udział w procesach enzymatycznych, hormonalnych i immunologicznych. Bez odpowiedniej podaży białka nie może przebiegać prawidłowa regeneracja, odbudowa ani funkcjonowanie organizmu.
Partnerem artykułu i odcinka podcastu jest firma Activlab, producent m.in. żywności specjalnego przeznaczenia medycznego (preparatów wspierających chorych w okresie choroby i rekonwalescencji)
PS. Na dole czeka na Ciebie podcast z dużą porcję wiedzy
Znaczenie białka w chorobach
Zapotrzebowanie na białko znacząco wzrasta w stanach chorobowych, takich jak:
- Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POCHP) – pacjenci często cierpią na sarkopenię (utrata mięśni), która pogarsza stan pacjentów [1].
- Choroby onkologiczne – nowotwory zwiększają rozpad białek mięśniowych (katabolizm), prowadząc do kacheksji (wyniszczenia nowotworowego) [2].
- Chirurgia – w okresie okołooperacyjnym wzrasta katabolizm białek, co zwiększa ryzyko powikłań i wydłuża czas rekonwalescencji [3].
- Choroby sercowo-naczyniowe – w niewydolności serca obserwuje się przyspieszony “rozpad” białek mięśni szkieletowych i mięśnia sercowego, co koreluje z gorszym rokowaniem [4].
W tych stanach zalecana podaż białka wzrasta często do 1,2–2,0 g/kg masy ciała na dobę.
Źródła białka – dlaczego mleko i serwatka?
Białko można dostarczyć zarówno z produktów zwierzęcych (mięso, ryby, nabiał, jaja), jak i roślinnych (strączki, orzechy). Jednak w sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania najlepszym wyborem są produkty bogate w aminokwasy egzogenne, a zwłaszcza leucynę – aminokwas szczególnie skuteczny w stymulacji syntezy białek mięśniowych [5].
Białka mleczne, w tym przede wszystkim serwatka, charakteryzują się wysoką wartością biologiczną i dużą zawartością leucyny, co czyni je idealnym wyborem w prewencji i leczeniu niedożywienia.

Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego
U osób chorych, u których zwykła dieta nie pokrywa zwiększonych potrzeb białkowo-kalorycznych, stosuje się żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Takie produkty:
- zawierają łatwo przyswajalne białko,
- dostarczają niezbędnych witamin i minerałów,
- są łatwe do spożycia nawet w przypadku zaburzeń łaknienia lub problemów z żuciem.
Przykładem jest preparat Recomed, który w jednej porcji (200 ml) dostarcza:
- 15 g białka o wysokiej wartości biologicznej (z serwatki),
- odpowiednią ilość energii (250 kcal),
- zestaw witamin i minerałów niezbędnych w procesach regeneracyjnych.
Recomed został opracowany specjalnie z myślą o pacjentach onkologicznych, kardiologicznych i chirurgicznych, aby wspierać ich proces leczenia i rekonwalescencji.
Bibliografia:
Devries MC, Phillips SM. Supplemental protein in support of muscle mass and health: advantage whey. J Food Sci. 2015;80(Suppl 1):A8-A15. doi:10.1111/1750-3841.12802.
Byrne AL, et al. Nutritional supplementation in patients with chronic obstructive pulmonary disease: a systematic review. Thorax. 2005;60(9):794-800. doi:10.1136/thx.2004.031468.
Argilés JM, et al. Cancer cachexia: understanding the molecular basis. Nat Rev Cancer. 2014;14(11):754-762. doi:10.1038/nrc3829.
Weimann A, et al. ESPEN guideline: Clinical nutrition in surgery. Clin Nutr. 2017;36(3):623-650. doi:10.1016/j.clnu.2017.02.013.
Anker SD, et al. Muscle wasting disease: a proposal for a new disease classification. J Cachexia Sarcopenia Muscle. 2010;1(1):1-3. doi:10.1007/s13539-010-0001-3.